Kan overwaarde belasten huizenmarkt eerlijker maken voor starters?

Kan overwaarde belasten huizenmarkt eerlijker maken voor starters?

De Nederlandse woningmarkt kenmerkt zich vandaag de dag door bijzonder hoge prijzen. Deze prijzen en de stevige concurrentie die er heerst zijn vooral voor starters een doorn in het oog. Inmiddels werden er door de overheid verschillende maatregelen doorgevoerd die er voor zouden moeten zorgen dat de huizenmarkt in Nederland opnieuw toegankelijker wordt voor starters. Ook vanuit andere hoeken verschijnen er regelmatig (interessante) voorstellen om starters een extra hart onder de riem te kunnen steken. Bij monde van Marieke Blom, hoofdeconoom bij ING Nederland werd bijvoorbeeld geopperd om een belasting in te voeren op de zogenaamde overwaarde.

Ongelijke kansen voor starters

Voor starters geldt dat ze vaak geconfronteerd worden met ongelijke kansen op de woningmarkt. Volgens de hoofdeconoom van ING Nederland zouden deze (grotendeels) kunnen worden aangepakt door een belasting in te voeren op de overwaarde. Voor heel wat mensen die eigenaar zijn van vastgoed geldt dat de waarde waar het vastgoed over beschikt een behoorlijk stuk uitkomt boven de resterende hypotheek.

Op het ogenblik dat deze mensen er voor zouden kiezen om hun pand op een zeker ogenblik te verkopen, zal er dus sprake zijn van een behoorlijke overwaarde. Voor deze overwaarde geldt dat ze prima van pas kan komen wanneer er wordt geboden op een nieuwe woning. Wie graag andere personen die op zoek zijn naar een woning wil overbieden zal namelijk bereid moeten zijn om een groter geldbedrag neer te leggen.

Bovenstaande zorgt ervoor dat het voor starters vaak behoorlijk moeilijk… om maar niet te zeggen haast onmogelijk is om de concurrentie aan te kunnen gaan met andere potentiële kopers. Voor starters geldt namelijk dat zij geen vermogen over hebben gehouden aan een vorig huis. Daarnaast is het zo dat heel wat starters ook geconfronteerd worden met strenge hypotheekeisen. Deze strenge eisen zouden er in de praktijk zomaar voor kunnen zorgen dat het bedrag dat de starters zelf dienen te betalen een stuk hoger uitvalt.

Versoepeling van hypotheekeisen?

Bovenstaande zorgt er voor dat er in het verleden reeds vaak werd geopperd voor een versoepeling van de hypotheekeisen. De hoofdeconoom van ING Nederland heeft echter aangegeven dat een dergelijke versoepeling het omgekeerde effect zou hebben. Zij stelde dan ook het volgende:

“Op het ogenblik dat starters een hoger budget ter beschikking zullen hebben zou dat er in de praktijk zomaar voor kunnen zorgen dat de prijzen nog meer zouden gaan stijgen. Ook op het ogenblik dat de keuze werd gemaakt om de overdrachtsbelasting voor starters te verlagen zagen we dat per direct terug in een (verder oplopende) stijging van de woningprijzen.”

Inmiddels hebben verschillende steden in Nederland zelf reeds maatregelen ingevoerd om het voor starters toegankelijker te maken om een woning te kunnen kopen. Zo voerde stad Utrecht bijvoorbeeld een zelfbewoningsplicht en een zogenaamd anti-speculatiebeding in.

Bij een zelfbewoningsplicht is het enkel en alleen mogelijk voor de koper van het pand om er in te gaan wonen. Het vastgoed in kwestie verhuren is in dit geval dan ook niet toegestaan. Volgens het anti-speculatiebeding is het dan weer uitsluitend mogelijk om te verkopen na een periode van vijf jaar. Wordt er toch vroeger verkocht? Dan gaat een deel van de winst op de verkoop naar de gemeente.